کارگاه خلق بوم مدل کسب‌وکار برگزار شد
کارگاه خلق بوم مدل کسب‌وکار روز سه‌شنبه بیستم بهمن‌ماه با استقبال قابل‌توجه مخاطبان در سالن گردهمایی مرکز توانمندی و تسهیل‌گری کسب‌وکارهای نوپای فاوا برگزار شد. این کارگاه با تمرکز بر طراحی مدل کسب‌وکار، ارتباط با مشتری، کسب درآمد و ارزش‌های پیشنهادی کسب‌وکار توسط سید حمیدرضا علوی، قائم‌مقام مرکز نوآوری فناپ اجرا شد.
در ابتدای کارگاه، حمیدرضا علوی با اشاره به ایجاد ارزش‌افزوده برای تولید محصول یا ارائه خدمت در مدل کسب‌وکار سازمان، به تعریف آن پرداخت و گفت:
مدل کسب‌وکار نشان می‌دهد که یک بنگاه چه مجموعه فعالیت‌هایی را، چگونه و در چه زمانی باید انجام دهد تا مشتریان ازآنچه از بنگاه انتظار دارند بهره‌مند شوند و بنگاه نیز به سود دست یابد.
مدل کسب‌وکار چارچوبی برای خلق پول و ثروت است و شیوه‌ای است که شرکت، بنگاه یا سازمان برای تولید سود و سرپا نگه‌داشتن خود انتخاب می‌کند.
علوی در ادامه به اجزای سازنده مدل کسب‌وکار اشاره کرد که شامل مشتری، ارزش‌های پیشنهادی، کانال‌ها، ارتباط با مشتری، جریان‌های درآمدی، منابع کلیدی، فعالیت‌های کلیدی، شرکای کلیدی و ساختار هزینه‌ها می‌شوند.
یکی از بخش‌های مهم سخنان علوی، خلق بوم مدل کسب‌وکار بود که با توجه به تغییرات سریع فضای کسب‌وکار و موارد دیگر می‌توان آن را تهیه کرد. قائم‌مقام مرکز نوآوری شرکت فناپ در ادامه کارگاه به اجزای مختلف بوم مدل کسب‌وکار اشاره کرد و به توضیح هر یک از آن‌ها پرداخت. او در مورد مزایای ایجاد یک تصویر کلی از کسب‌وکار و مشتریان آن گفت:
تصویر کسب‌وکار، ابعاد ایده شما را مشخص می‌کند و می‌توان اجزای مختلف را بر اساس آن طراحی کرد. در این طرح سؤالاتی مانند اینکه مشتریان کسب‌وکار چه کسانی هستند؟ مشتریان هدف در چه گروه اجتماعی قرار دارند؟ چه ارزشی برای مشتریان قابل‌ارائه است؟ و بازار محصول یا خدمات کجا است؟ پاسخ داده می‌شود.
حمیدرضا علوی، ارزش‌های ارائه‌شده به مشتریان را یکی از اجزای مهم بوم مدل کسب‌وکار اعلام کرد که بر اساس آن باید نیازهای مشتری شناخته شود سپس ارزشی خلق شود که مشتری حاضر به صرف هزینه برای کسب آن ارزش باشد.
قائم‌مقام مرکز نوآوری فناپ، برخی ویژگی‌های مهم ارزش‌های قابل‌ارائه برای مشتریان را توجه به عملکرد، تازگی، طراحی، قیمت، دسترسی، کارایی، هزینه و ریسک دانست و با اشاره به روش‌های ارتباط با مشتری گفت:
راه ارتباط با مشتری تنها یک کانال یک‌طرفه روی پیام‌رسان‌هایی مانند تلگرام نیست، برخی از اینکه موردانتقاد قرار گیرند هراس دارند و روش‌های ارتباط با مشتری را محدود می‌کنند اما شناخت روشی کم‌هزینه و یکپارچه که مورد پسند مشتری باشد اهمیت زیادی دارد. ضمن اینکه باید روش‌های ارتباطی رقبا را نیز بررسی کرد.
او در مورد ویژگی‌های یک کانال مؤثر ارتباط با مشتری گفت:
باید توانایی انتقال ارزیابی مشتری به ما را داشته باشد و در مقابل بتواند ارزش‌های ارائه‌شده توسط ما را به مشتری برساند، بعد از فروش دسترسی به مشتری را فراهم کند و باعث آگاهی او شود. ضمن اینکه مشتری باید توانایی خرید از طریق کانال را داشته باشد.
علوی در پایان این بخش به نکات قابل‌توجه در ارتباط با مشتری اشاره کرد که شامل روش‌های جذب، حفظ ارتباط، نحوه ارتباط با گروه‌های مشتریان، یکپارچه‌سازی این ارتباط با سایر اجزای مدل کسب‌وکار و هزینه آن می‌شود.
در بخش بعدی، کارگاه با موضوع درآمد آغاز شد که در آن مواردی مانند دلایل پرداخت پول توسط مشتریان، سیاست‌های قیمت‌گذاری، درآمدهای ممکن و تأثیر درآمد هر بخش به کل مجموعه موردبحث قرار گرفت.
سید حمیدرضا علوی، مدرس این کارگاه در بخش منابع اصلی به موضوع تأمین منابع در جهت ارائه ارزش پیشنهادی اشاره کرد و به توضیح فعالیت‌های اصلی در اجرای کسب‌وکار پرداخت. او با اشاره به تعریف این فعالیت‌ها در خلق بوم مدل کسب‌وکار گفت:
روش‌هایی که برای تولید محصول یا خدمات بر اساس نیاز مشتری باید انجام شوند، روش‌های ارائه محصول و دریافت پول، ارتباط و حل مسئله مشتری در خلق بوم مدل کسب‌وکار موردتوجه قرار دارند. همچنین منابعی که برای جریان درآمد نیاز داریم، منابعی که برای کانال‌های توزیع استفاده می‌شود و همچنین اجرای امور و نیروهای متخصص در بوم مدل تعریف می‌شوند.
علوی در مورد شرکای اصلی به سه نکته کلیدی در یافتن یک شریک اشاره کرد که شامل صرفه اقتصادی، کاهش ریسک و استفاده از منابع هستند. او با اشاره به لزوم تعریف عملکرد شرکا، سؤال‌هایی مانند آیا قرار است تمام کارها را ما انجام دهیم؟ شرکای ما چه‌کاری می‌کنند؟ آن‌ها چه کسانی هستند؟ مطرح کرد.
در بخش پایانی توضیحات، علوی به موضوع هزینه‌ها پرداخت که باید در بوم مدل کسب‌وکار مشخص شوند و معمولاً شامل هزینه‌های ذاتی مدل کسب‌وکار، هزینه‌های ثابت و متغیر، تشخیص فعالیت‌های هزینه‌بر و گران‌ترین منابع هستند. علوی به نکته قابل‌توجهی در بخش هزینه‌ها اشاره کرد و گفت: ۸۰% از هزینه‌های شرکت برای ۲۰ درصد از فعالیت‌های آن صرف می‌شود.
